مولِدُ النبى (صلى الله علیه وآله)
 
خانه اى را كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در آن متولد شد و در محل شعب ابى طالب قرار داشت، «مولد النبى» مى نامند. در قرن دوم هجرى، خیزران، همسر هارون، آن محل را خرید و به مسجد تبدیل كرد. در قرن هاى بعد، مسلمانان این محل را بسیار گرامى و محترم مى داشتند و بهویژه در شب تولد رسول خدا(صلى الله علیه وآله) مراسمى در آنجا برگزار مى كردند. سلاطین عثمانى به این محل توجه زیادى داشتند. از جمله سلطان سلیمان فرزند سلیم، در سال 935 دستور بازسازى مولد النبى را داد. پیش از وى، الملك
المظفر غسانى حاكم یمن و پیش از او فرج بن برقوق از ممالیك، و پیش از وى اشرف شعبان حاكم مصر و قبل از او، براى نخستین بار الناصر عباسى، در آنجا بناهایى ساخته
بودند.
 
همچنین سلطان محمدبن مراد عثمانى (م 1012)، به یكى از ]غلامان[ خود با نام غضنفرآغا دستور داد تا آنجا را بازسازى كند. او نیز با صرف پول فراوان، بنا و مناره بزرگى براى آن ساخت وموقوفاتى جهت آن در مملكت عثمانى معین كرد و براى آنجا، مؤذن و خادم و امام جماعت گمارد. مدرسى را نیز معین كردند تا هفته اى دو روز در آنجا تدریس كند.(1)
 
یك زائر كه در سال 1315 قمرى به زیارت این خانه توفیق یافته، مى نویسد:
 
«روز جمعه، چهاردهم، به زیارت حضرت رسول(صلى الله علیه وآله) در موضعى كه مشهور به مولد النبى(صلى الله علیه وآله) است، رفتیم و آن موضع واقع است در سوق اللیل. از در
داخل شدیم و تخمیناً چهارده پله پایین رفتیم. وارد اتاقى شدیم كه مسمّى به
مسجد است. بعد از آن، به اتاق دیگر رفتیم. در این اتاق ضریحى است. درِ ضریح را خادم باز كرد. داخل در این ضریح گودالى واقع است. در وسط آن سنگ سبزى بود كه محل تولد حضرت ختمى مرتبت بود. آن موضع مطهّر را تقبیل نموده و صورت را بر آن مالیده و به خاك پاك و غبار نور آثار آن مكان رفیع البنیان، كه رشك كحل الجواهر است، دیده را منوّر نموده، پس از آن در مسجد آمده هر یك دو ركعت نماز تحیّت بجا آوردیم و از آن مكان بیرون آمدیم.»
 
در پى روى كار آمدن دولت سعودى، با اصرار «شیخ عباس قطان» (م1370) شهردار وقت مكه (از 1347 تا 1364 ق.) و درخواست وى از ملك عبدالعزیز، قرار بر آن شد تا در آنجا كتابخانه اى بنا كنند كه به آن «مكتبة مكّة المكرّمه» نام نهادند و تاكنون برقرار است .