مِهْراس
 
در بالاى كوه احد محلى است با نام «مهراس»، جایى كه در دل كوه آب باران در آن جمع شده و حوضى طبیعى به شمار مى آید. رسول خدا(صلى الله علیه وآله) با شمارى از یاران و از جمله امیرمؤمنان(علیه السلام) پس از بالا رفتن از كوه احد، كنار مهراس نشستند. در این وقت، امام على(علیه السلام) ظرف آبى را از مهراس براى شست و شوى دهان رسول خدا(صلى الله علیه وآله) كه به دلیل شكسته شدن دندانشان خونى شده بود، گرفتند. این آب به دلیل آنكه بوى بدى داشت، مورد استفاده رسول خدا(صلى الله علیه وآله) كه بسیار هم تشنه بودند، قرار نگرفت.
 
در بالاى كوه احد، محلى به نام «قبّه هارون» ـ برادر موسى ـ وجود دارد. در برخى نقلها آمده است كه هارون در سفر حج به اینجا آمده و در اینجا مدفون شده است. گفتنى است كه كمترین دلیل تاریخى بر این مطلب وجود ندارد. این قبه با بنایى مخروبه و دیوارى حدود یك متر و نیم باقى مانده است. قبه مزبور در بالاترین نقطه كوه احد است.
 
الصاعدى از محققان محلى مدینه، نوشته است كه در آنجا برخى خطوط كوفى هم دیده كه تنها لفظ «الله» آن قابل خواندن بوده است. همچنین كتیبه اى با تاریخ 993 و با نام «محمدعلى جَرَسخانى» بر صخره اى در آنجا وجود دارد. وى افزوده است كه همین نام و تاریخ در مقبره شهداى بدر هم موجود بوده است.
 
حجت الاسلام مقدادى كه در سال 1378 از آن جا دیدن كرده در یادداشتى براى ما مى نویسد: در میان قلعه نیمه مخروبه، قبر منسوب به هارون قرار داشت و محقّقانى مانند عبدالرحمان بن خویلد در كتاب هاى خود از آن مكان یاد كرده اند. در طى پنج ماه، هر ماه یكبار به آنجا مى رفتم كه در بار دوم، با كمال تعجب دیدم قلعه را بازسازى مى كنند. از كسانى كه آنجا بودند راجع به قبر هارون پرسیدم، آنها پاسخ دادند كه اصلا آن را نمى شنا سند. مرتبه سوّم كه رفتم، متأسفانه قبر را تخریب كرده و به جاى آن منبع آب براى دستشویى گذاشته بودند. در سال 1375 سنگ نبشته قدیمى در آنجا دیدم كه در بازسازى اخیر آن را خرد كرده و از میان برده اند.
 
باید افزود: شاید قبر یاد شده، منسوب به هارونى بوده كه زمانى درگذشته و بعدها به خطا، به هارون برادر موسى تطبیق داده شده است! این خطایى است كه موارد مشابه فراوان در باره انبیاى بنى اسرائیل و امامزادگان و سادات از نسل رسول الله(صلى الله علیه وآله) دارد.
 
قبرستانى در سر راه احد وجود داشته است كه موقعیت آن تقریباً در محل درگیری مسلمانان با مشركان بوده است. زائر احد پیش از رسیدن به مقبرة الشهداء، این قبرستان را در سمت چپ خود مى دید. گفته اند كه شمارى از شهداى احد در آن مدفون بوده اند.(1)از آنجا كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) فرمود: هر كسى را در هر كجا شهید شده است دفن كنید، احتمال مى رود كه شمارى از شهداى احد در آنجا دفن شده باشند. اما شاهد مورد نظر گفته سنگ قبرى در آنجا وجود نداشته است.