مقبره شهداى فخّ
 
حسین بن على بن حسن بن حسن بن على بن ابى طالب، در سال 169 هجرى، قیامى را بر ضد هادى عباسى (خلافت از 169 ـ 170) در منطقه فخ از شهر مكه ترتیب داد. وى قیامش را در مدینه آغاز كرد و پس از تسلط بر این شهر، از آنجا كه زمان حج نزدیك بود، همراه سیصد تن از شیعیان و نزدیكانش به سوى مكه حركت كرد. وى در منطقه فخ با سپاه عباسیان مواجه شد و در نبردى كه صورت گرفت به شهادت رسید. همراه وى شمار دیگرى از سادات حسنى نیز به شهادت رسیدند.
 
شهید فخ، در شمار علویان حَسَنى، شهیدى است كه از سوى امامان شیعه(علیهم السلام) مورد تأیید قرار گرفته است. به علاوه ضمن روایاتى كه نقل شده، خبر شهادت او از زبان پیامبر(صلى الله علیه وآله) نیز نقل شده است. از جمله آن كه:
 
ابوالفرج اصفهانى روایتى از امام باقر(علیه السلام) نقل كرده كه حضرت فرمود: رسول خدا(صلى الله علیه وآله)زمانى كه از فخ مى گذشت، ایستاد، ركعتى نماز گزارد و وقتى ركعت دوم را خواند گریه كرد. اصحاب نیز گریه كردند، وقتى دلیلش را پرسیدند، حضرت فرمود:
جبرئیل به من خبر داد كه: «یا محمد اِنّ رجلا مِنْ وُلْدك یُقْتَل فی هذا المكان و أجر الشهید مَعَهُ، اجر الشهیدین». «اى محمد، مردى از فرزندان تو در این جا كشته مى شود كه
 
اجر شهید همراه او، اجر دو شهید است.»
 
همو روایت دیگرى نقل كرده است كه وقتى حضرت به موضع فخ رسید، با اصحابش نماز میّت خواند و سپس فرمود:
 
«یُقْتَلُ هاهُنا رَجُلٌ مِنْ أهل بَیْتی فی عصابة مِنَ المؤمنین، ینزل لهم بأكفان و حنوط من الجنة، تسبق أرواحهم أجسادهم اِلَى الجَنّة».
 
«در اینجا شخصى از اهل بیت من با جمعى از یارانش به شهات مى رسند كه كفن
و كافور آنان از بهشت مى رسد و ارواحشان زودتر از اجسادشان به سوى بهشت
مى شتابد.»
 
همچنین نقل شده است كه در سفرى كه امام صادق(علیه السلام) به مكه داشتند، به یكى از اصحاب فرمودند: وقتى به فخ رسیدیم، مرا آگاه گردان. وقتى به آنجا رسیدند، حضرت پیاده شده، وضو گرفتند و نمازى خواندند و سپس سوار شدند. آن صحابى علت این كار را پرسید. حضرت روایت سابق الذكر را از پیامبر(صلى الله علیه وآله) براى او نقل كردند.
 
زمانى كه سرهاى شهدا را نزد هادى آوردند، موسى بن جعفر(علیهما السلام) و شمارى از علویان حاضر بودند. حضرت در باره شهید فخ فرمود: «مَضى والله مُسْلِماً صالحاً صوّاماً قوّاماً آمِراً بالمعروف، ناهِیاً عَنِ المُنْكر».
 
در حال حاضر این مقبره در خیابان شهدا قرار دارد كه تمامى آن منطقه را به نام منطقه شهدا مى شناسند و این نام هم دقیقا به خاطر شهادت شهید فخ در آنجاست. یك خیابان فرعى از خیابان شهدا به فاصله نزدیكى از تقاطع شهدا ـ تنعیم به سمت مقبره مى رود. مقبره مزبور در پایین كوهى قرار گرفته كه اكنون یك سمت آن مقبره و سمت دیگر آن میدان فوتبال است. این مقبره به عبارتى در پشت مسجد البوقرى واقع است.
 
مقبره مزبور به خاطر راه، سه پاره شده و یك مثلث كوچك آن، در حال از بین رفتن است. بخشى از آن با یكى دو متر ارتفاع از سطح خیابان قرار دارد. این بخش، در خرداد و تیر سال 1381 با ایجاد یك چهاردیوارى در اطراف آن و با تابلوى مقبرة
عبدالله بن عمر رقم  از طرف شهردارى ساخته شده است. طبق نوشته فاكهى مقبره عبدالله بن عمر در منطقه محصب بوده است كه شرح آن خواهد آمد. روشن نیست وجه نامگذارى آن به اسم این شخص، با چه هدفى صورت گرفته است.
 
بخش اصلى برجاى مانده از قبرستان شهداى فخ در یك چهاردیوارى قدیمى، در جنب كوه واقع شده و درى مسدود دارد. در میانه این چهاردیوارى، مقبره نیمه مخروبه اى نیز هست كه از بالاى كوه تا اندازه اى قابل رؤیت است. قاعدتاً همانجا باید مقبره حسین بن على، شهید فخ باشد كه حاكمان آن دیار به دلایل مذهبى، آن را
بسته اند.