مسجدِ نَمِره یا مسجد حضرت ابراهیم
در غرب عرفات، مسجدى است بزرگ با نام «مسجد نمره». از این مسجد با نام هاى مسجد حضرت ابراهیم، مسجد عرفه و مسجد عُرَنَه ـ وادى حاشیه عرفات ـ هم یاد كرده اند.
ــــــــــــــــــــــــــــــــــ
1 . من لایحضره الفقیه، ج2، ص211
2 . الجعفریات، ص 64 ; الحج و العمرة فى الكتاب و السنه، ص 220
مسجد نَمِره در قرن دوم هجرى و در دوره منصور عباسى بنا شده و پس از آن
همواره مورد توجه مورّخان و سفرنامه نویسان بوده است. محتمل است كه مسجد از قرن نخست برپا بوده و به روزگار منصور بازسازى شده باشد. بخشى از این مسجد در محدوده شرعى عرفات نیست و به اعتقاد علماى شیعه و سنى، در زمان وقوف، كسى حق توقف در آن را ندارد.
مساحت مسجد در عهد مهدى عباسى، حدود هشت هزار متر مربع بوده و این نشانه اهمیتى است كه این مسجد در قرن دوم هجرى براى مسلمانان داشته است. مسجد نمره در سال 559 قمرى به دست جمال الدین اصفهانى وزیر بازسازى شد و مساحت آن تا حدود 14400 متر افزایش یافت. گویا این مسجد در آن زمان، بدون سقف و رواق بوده است; سپس در روزگار عثمانى ها رواق هایى براى آن ساخته شد.
بناى فعلى مسجد در عهد سعودى ها ساخته شده و مساحت آن تا پیش از توسعه فهد به حدود هیجده هزار متر مربع مى رسد. اكنون این مسجد داراى رواق هاى متعدد و نیز چهار مناره است كه در شرق و غربِ آن بر سرپا است.