مسجد بنو ائیف یا مصبح
 
بنو ائیف یكى از طوایف ساكن در مدینه و از همپیمانان اوس بودند. مسجد این طایفه در جنوبِ غربى قبا ـ و در سمت قبله آن به سمت غرب، در كنار چاه عذق ـ بوده
 
و  به نقل عباسى، در نزدیكى باغى قرار داشته كه در زمان وى به «القائم» شهرت داشته است.بقایاى این مسجد تا سال 1418 ق. در مسیر مكه به مدینه در نزدیكى قبا وجود داشته و دیوار سنگىِ آن به ارتفاع دو متر با نشانى از محراب، قابل رؤیت بوده است.
 
روایت شده است كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) براى دیدن طلحة بن براء كه مریض بود، به محله بنى انیف آمد و پس از درگذشت وى، براى تعزیت به خاندان او، باز به این محل آمدند. در همین رفت و آمد، جایى كه آن حضرت نماز خواندند، مسجدى ساخته شد كه همین مسجد بنى انیف است.
 
این مسجد در طول تاریخ، همیشه مورد توجه و عنایت مورّخان بوده و گاه به «مسجد مصبح» نیز شهرت یافته است. در منبعى دیگر، در وصف آن آمده است: این مسجد بر فراز تلّى است در قبا، در پشت مخازن آب چاه زرقاء. همانجا گفته شده كه این مسجد هنوز باقى است. ساختمانى است بدون سقف، در كنار مستودعات غسّان در قبا، در جنوب غربى مسجد قبا. در حاشیه غربى آن هم بناى مصبح و ثنیة الوداع است كه رسول خدا(صلى الله علیه وآله) در آنجا مورد استقبال قرار گرفت.این جز ثنیّة الوداعى است كه در غرب مسجد النبى و در مسیر شمال غرب مدینه قرار داشته است.
 
برخى دیگر، مسجدى را كه در حال حاضر به نام «مسجد الصبح» نامیده مى شود و در قبا قرار دارد، همان مسجد مصبح مى دانند كه به این صورت تغییر نام داده است. این مسجد در جنوب مسجد قبا، در فاصله یك كیلومترى آن، در پشت «خزانات مصلحة المیاه و الصرف الصحى» قرار دارد.
 
دیوارهاى مسجد یك مترى، بدون سقف و در مجموع در حدود بیست متر مربع مى باشد كه فرش هایى نیز در آن پهن شده و محلى هم به عنوان محراب در آن مشخص شده است.